Nog enkele specifieke termen en kenmerken voor mensen die een relatie hebben of hadden met een narcist. 

 

Gaslighting

Dit is een vorm van psychologische manipulatie waarbij de narcist er, al dan niet bewust, op uit is jou mentaal te ontredderen. Dit probeert hij/zij te bewerkstelligen door twijfel en verwarring te zaaien. De gaslighter zal de werkelijkheid glashard ontkennen, zal liegen, zaken verdraaien of verzwijgen. Hij/zij zal eigen gevoelens van onzekerheid, twijfel en jaloezie op het jou projecteren. Of hij/zij zal precies het tegendeel beweren van eerder door hem gedane uitspraken.

 

Coercive control - dwangmatige controle

Coercive control is een vorm van psychologische manipulatie en onderdrukking waarbij iemand stelselmatig macht en controle uitoefent over een ander. Dit gebeurt vaak subtiel en kan bestaan uit isolatie, bedreigingen, vernedering, financiële controle, en emotionele manipulatie. Het doel is om de ander te isoleren en afhankelijk te maken, waardoor deze steeds minder vrijheid en zelfvertrouwen heeft. Coercive control komt vaak voor in relaties en wordt gezien als een vorm van huiselijk geweld, zelfs zonder fysiek geweld. Het is schadelijk en kan ernstige gevolgen hebben voor het welzijn van het slachtoffer.

 

Hoovering

Dit is een manipulatietechniek waarbij de narcist jou terug in zijn web wil 'zuigen'. Wanneer er een periode geen contact was, zal de narcist pogingen wagen om het contact te herstellen. Er zal ingespeeld worden op jouw empathie en kwetsbaarheden. Een narcist doet dit omdat hij/zij afhankelijk is van de anderen om zich te kunnen voeden en zijn eigen pijn en leegte niet te hoeven voelen. Hoovering kan onder deze vormen gebeuren: doen alsof de relatie niet voorbij is, verrassingen sturen, de liefde verklaren, random berichten sturen, zich kwetsbaar en hulpbehoevend opstellen, excuses aanbieden voor zijn/haar gedrag en indirecte manipulatie.

 

Codependentie

Het is een levenspatroon dat zich kan hebben gevormd als je opgegroeid bent in een disfunctioneel gezin, waar je op de een of andere wijze onvoldoende in je gezonde basisvoorwaarden en behoeften bent ondersteund. Er kan sprake zijn van een achtergrond van verwaarlozing, mishandeling of misbruik (vb. opgevoed zijn door een narcistische ouder die veeleisend was, die geen ruimte gaf voor ontdekking en waar geen plaats was voor eigen gevoelens en gedachten). Het is een reactie of overlevingsstrategie na trauma waarbij je moeite hebt om een een gezonde eigenwaarde te ontwikkelen, grenzen te hanteren en te bewaken, jezelf te leren kennen en te ontwikkelen, voor je eigen volwassen behoeften te zorgen, uiting te geven aan je eigen gevoelens en waarheden. Gevolgen hiervan kunnen zijn dat je soms te veel, en vaak ongepaste, zorg toont voor de problemen van anderen.  Je bent geneigd jezelf te willen veranderen of schaamte te voelen voor de eigen gedachten of gevoelens, wanneer die in conflict komen met de problemen van een ander. Je kan soms uiterst onzeker overkomen, maar ook  net zeer gecontroleerd en rigide. Codependenten zijn vaak pleasers. Bijna alles wat een codependent doet, staat in het teken van anderen het naar de zin willen maken en anderen tevreden te stellen, vaak ten koste van zichzelf en de eigen gevoelens en behoeftes.

 

Parentificatie

Als kind hoor je kind te zijn, te ontdekken, te ontwikkelen. Bij parentificatie kwam je als kind terecht in de rol van volwassene dit zowel op emotioneel als op sociaal gebied. Het kind krijgt reeds op jonge leeftijd de rol van adviseur, trooster of bemiddelaar, terwijl het daar te jong voor is. Parentificatie is destructief, zeker wanneer het kind niet kan voldoen aan de verwachtingen van een van de ouders.

 

Cognitieve dissonantie

Dit is de onaangename spanning die iemand ervaart bij tegenstrijdige overtuigingen, ideeën of opvattingen of bij handelen in strijd met de eigen overtuiging.  Dit kan bij het slachtoffer leiden tot verandering van die algemeen geldende opvatting. Het slachtoffer gaat zonder dat hij (of zij) daar erg in heeft positiever denken over de motieven van de dader aan wie hij of zij onderworpen is. Je weet dat de relatie onhoudbaar, onveilig en destructief is. Maar het idee van de relatie te verbreken voelt soms nog onveiliger of beangstigender. Het is kiezen tussen twee kwaden: blijven en weten dat je eraan kapot gaat, of breken en niet weten wat je te wachten staat.

 

Stockholmsyndroom

Dit is een verschijnsel dat soms optreedt tijdens een gijzeling. Een relatie met een narcistisch persoon kan gezien worden als een gijzeling. Het syndroom houdt in dat het slachtoffer sympathie voor de pleger krijgt. Het kan zich ontwikkelen in een omstandigheid waar de gijzelnemer absolute controle kan uitoefenen en binnen die absolute controle voorziet in de basisbehoeften van het slachtoffer, bijvoorbeeld door het geven van voedsel of beschutting. Voor buitenstaanders is dit een paradoxale situatie, omdat het ook bij de gegijzelde bekend is dat hij zich slechts in een afhankelijke situatie bevindt als gevolg van de acties van de gijzelnemer.

 

Narcistische razernij

Wanneer een narcist 'ontmaskerd' wordt of gekrenkt wordt komt er de razernij. De woede kan op twee manieren tot uiting komen. Enerzijds kan dit op een actief-agressieve wijze, als in verbaal en/of fysiek geweld. Anderzijds kan de woede ook geuit worden op een passief-agressieve manier en dan spreken we van de 'stiltebehandeling'. Uren, dagen, weken, maanden en zelfs jarenlang word je genegeerd, je bent als dood voor hem/haar.